Django Unchained is een niet te misverstane knipoog naar de Italiaanse western Django van Sergio Corbucci uit 1966. Maar Tarantino zou Tarantino niet zijn, moest hij het nagelaten hebben om het westerngenre een heel persoonlijke draai te geven. Een babbel met de Quent.
Wat inspireerde jou tot het schrijven van een western?
Ik heb altijd een spaghettiwestern willen schrijven én een western die handelde over een voormalige slaaf die een premiejager en cowboy wordt. Dat idee dateert intussen van 2002. Ik heb er dan ook jaren over gezeurd tegen Reggie Hudlin, één van de producers. Ik had zelfs al een titel: Django Unchained. Maar ik had nog geen verhaal. Ik wist wel dat het een soort van wraakverhaal ging worden, maar niet echt juist welke. Nu, eind 2009 was ik in Japan voor de laatste personmoetingen voor Inglourious Basterds. En je kan daar tonnen dvd’s en soundtracks met spaghettiwesterns kopen – het is heel grappig, maar in Japan noemen ze spaghettiwesterns macaroniwesterns. En ik vond toevallig een goudader van geweldige muziekscores die ik nooit eerder op CD had kunnen vinden. Ik nam ze mee naar mijn hotelkamer waar ik ze afspeelde met het volume op het maximum. En plots zag ik het hele verhaal voor mijn ogen. Ik zette me op een stoel en begon de openingsscène te schrijven. Dat voelde goed aan. Want wanneer een openingsscène goed is, voel je dat je de rest van het verhaal echt wil vertellen. Zo is het in feite gegaan.
Eens dat je het verhaal hebt, laat je het dan doordringen van andere genres, zoals in al je andere films?
Ik wilde een western schrijven en dus wist ik heel goed in welk genre ik vertoefde. Ik ben er niet zo zeker van dat hier een ‘besmetting’ door andere genres gebeurd is. Ik vind Django Unchained in zekere zin een rechttoe rechtaan western, maar hij is ook iets geworden wat ik zelf nog nooit gezien heb (lacht). Eigenlijk ontstaat het verhaal heel organisch. Ik was me heel bewust van waar ik naartoe wilde. Ik had het idee dat Django op het einde met iedereen geconfronteerd zou worden, maar meestal probeer ik het verhaal al schrijvende te ontdekken.
Hoe gebeurt dat ‘al schrijvende ontdekken?
Ik kan misschien in de eerste helft plannen wat er allemaal achtereenvolgens zal gebeuren, maar in de tweede helft schrijft het verhaal zichzelf. Mijn personages vertellen me wie ze zijn en, terwijl ik schrijf, wat er met hen gebeurt. Ik reageer daarop waardoor alles fel verandert. Dus in de eerste helft heb ik zo’n beetje een landkaart van de film, maar tegen de tijd dat ik het midden heb bereikt, is het verhaal helemaal anders geworden dan in het begin. De film begint een eigen leven te leiden en dat is nu net wat ik wil. Ik wil dat het verhaal dat doet.
Waarom heb je Jamie Foxx als de zwarte cowboy gecast? Want op een gegeven moment heb je nog met Will Smith gepraat over de rol.
En nog met vier andere acteurs. Maar Jamie was dé cowboy. Hij begreep het script zeer goed. Hij en ik zijn min of meer van dezelfde generatie. Ik ben opgegroeid in Los Angeles, maar ik heb tijd doorgebracht in Tennessee, toen ze die staat nog de New South noemden – onzin natuurlijk. We zijn allebei opgegroeid in de vroege jaren 80 toen racisme en vooroordelen in die streken nog heel voelbaar waren. En dat dat gevoel is in het script geslopen. Zeker Jamie herkende dat, want hij groeide op in Texas. Hij vertelde me dat hij ooit nog pianospeler was op blanke feestjes. Je voornaamste job was het meubelstuk zijn. Je mocht niet praten, enkel op je piano tokkelen, accepteren dat de gasten over alles mochten praten en je werd verwacht dat je langs de achterdeur naar buiten glipte.
Maar waarom Foxx en niet Smith?
Men heeft van het castingverhaal meer gemaakt dan het was. Toen ik de rol van Django schreef, was dat voor een heel specifiek acteur. Dit was geen rol voor iedereen. Maar ik had geen idee wie de rol dan wel moest spelen. En dus heb ik zes verschillende acteurs ontmoet. De acteur die je vermeldt, was één van die mensen. Die acteurs kwamen bij mij thuis waar ik hen op de rooster legde. Ik deed scènes met hen en testte het script op hen uit. Op het einde van dat proces nam ik mijn beslissing. Jamie was de laatste van de zes acteurs die ik ontmoette. Ik heb dan die andere kerels opgebeld en hen gezegd: ‘Luister, ik heb mijn Django gevonden. Ik hoop dat je je niet beledigd voelt.’ Als regisseur weet je nu eenmaal wanneer de juiste persoon jou in de ogen kijkt. Daar komt nog bij dat Jamie hét heeft, zeker wat deze film betreft. Hij begreep het script meteen. Hij begreep wat ik geschreven had, wat er nodig was op het scherm en hoe mensen mijn verhaal moeten begrijpen. Tenslotte was zoals ik al zei Jamie dé cowboy. Ik ontmoette zes acteurs, zes geweldige acteur, maar Jamie was ‘dé cowboy’.
Muziek is heel belangrijk in een Tarantino-film, en dan zeker een Tarantino-western. Hoe heb je de muziek van Django gekozen?
Muziek vinden is een heel ritueel. Het begint al van voor ik één woord heb geschreven. Als ik vermoed dat ik een verhaal heb dat het goed zal doen, grasduin ik door mijn ganse collectie soundtracks en de andere muziek die ik heb. Het is bijna alsof ik de cement probeer te vinden om de stenen van het huis dat ik ga bouwen bijeen te houden. En ik vind ook enkele van die stenen. Meestal probeer ik bij de start de openingcreditssequens te vinden, als het even kan. En eens ik die heb en ik voel dat ze goed zit, dan word ik opgewonden. Dan denk ik dat ik deze film zou willen maken. Dan zoek ik daarna, terwijl ik begin te schrijven, naar nog meer songs en nog meer muziek. Meer nog, ik speel dan stukken muziek die ik later wil gebruiken, en begin de shots die in mijn hoofd opduiken tegen die muziek te monteren. Ik beeld me dan in dat ik in het Palais in Cannes zit. Ik bekijk mijn sequens en ik hoor dat iedereen enthousiast reageert. Wat me helemaal in vervoering brengt. Wanneer ik dan verder schrijf, is dat met die enorme wil om het verhaal helemaal af te werken. Ik doe dat constant wanneer ik schrijf en tijdens het filmen. Maar tijdens het filmen krijg ik weer nieuwe ideeën waarbij sommige plots verdwijnen.
Waar moeten we de Italiaanse Django situeren binnen jouw film?
Hoewel ik hier een grote, epische film gemaakt heb, is het toch ook één van de vele Django-rip-offs die niets te maken hebben met de film van Corbucci, maar enkel de titel gebruiken (schatert). Het feit dat mijn film niets te maken heeft met de originele Django belet niet dat ik een enorme fan ben van de cinema van Corbucci, en dan meer bepaald van het westernlandschap dat hij schiep. Zijn westerns zijn de meest brutale, wilde, nihilistische en meedogenloze die er bestaan. En het is dat landschap dat ik wilde oproepen en toepassen op een western die van mij is. Ik vertrok dan van de vraag wat het meest brutale, wilde, meedogenloze landschap kon zijn voor een zwarte man uit de Deep South van voor de Amerikaanse Burgeroorlog. Zo ben ik bij de slavernij beland. Wat er in dat tijdperk in Amerika gebeurde, is zo brutaal en onmenselijk dat het surrealistisch overkomt.
In de eerste helft van de film komt de praatzieke Dr. Schultz veel meer op de voorgrond dan Django. Hoe heb je de evolutie van underdog Django naar held Django geconstrueerd ?
Ik stelde dat Schultz in de eerste helft de mentor kon zijn, zoals dat een traditie is in veel westerns. Denk maar aan Brian Keith, de mentor van Steve McQueen in Nevada Smith. De jonge Nevada heeft iemand nodig om hem klaar te stomen voor zijn queeste. Eens hij het klappen van de zweep kent, kan hij het alleen doen. Dat is een heel klassiek gegeven en dat vond ik ook heel cool. Maar ik moest toch heel voorzichtig zijn. Want dit is uiteindelijk het verhaal van een zwarte man die wraak neemt én zijn vrouw redt. Dat is iets wat Schultz nooit kan doen. Django kan wel de sidekick zijn van Schultz, wat ook gebeurt in de eerste 45 minuten van de film. Daarin zit het oorsprongsverhaal van Django vervat. Django leert dan een team vormen met Schultz en hoe hij cowboy Django moet worden. Maar eens in de Deep South, wanneer ze in de echte modder en het echte bloed belanden en beseffen hoe gruwelijk slavernij wel is, blijkt dat Schultz daar niet klaar voor is. Hij dacht dat oorlog het ergste is wat een mens kon meemaken. Maar een ex-slaaf zoals Django heeft ergere dingen gezien dan oorlog. Het is in dat onmenselijke universum dat hij heeft leren overleven. Op dat moment kan het niet anders dan dat Schultz de fakkel doorgeeft aan zijn partner.
Jouw films lijken meer en meer politiek geladen te zijn. Ben je het daar mee eens? En had jij ook een politieke agenda bij het maken van Django Unchained?
Dat is een zeer terechte opmerking. En ik had die agenda zeker ook voor Django, maar wat ik te vertellen heb, moet wel onzichtbaar zijn. Ik probeer die dingen in de subtekst van de film te houden en me te concentreren op het verhaal en op de personages die evolueren. Ik wil die politieke aspecten niet te sterk beklemtonen en ze mogen niet in de weg staan van mijn verhaal. Ik ben eerst en vooral een verteller. Maar ik heb wel mijn mening over bepaalde thema’s en die wil ik best wel kwijt. Maar die opinies moeten opgeslorpt worden door het verhaal. En ze werken het best wanneer ze helemaal verborgen zijn.
