Wie weinig of nooit naar de bioscoop trekt vooraleer er eerst een degelijke filmrecensie op na te lezen, is beslist de immer stevig onderbouwde kritieken van erudiet filmkenner en fulltime filmjournalist Ruben Nollet al tegengekomen. Opsommen voor welke kranten en magazines hij in zijn boeiende en lange carrière ooit heeft geschreven, zou ons zeker te ver leiden, maar momenteel is hij toch wel de man die heel frequent prenten wikt en weegt in onder meer de gerespecteerde krant De Tijd, het tijdschrift Vertigo en het gespecialiseerde magazine Psychologies.
Met veel enthousiasme reageerde Ruben onmiddellijk op ons verzoek voor zijn persoonlijke filmkeuzes met ons te delen, maar stelde meteen ook: “Vijf favoriete films kiezen is eigenlijk onmogelijk, omdat er zoveel meer zijn die een onuitwisbare indruk op me hebben gemaakt. Mijn nummer 1 zal ik nooit veranderen, al de rest kan ik probleemloos inwisselen. Daarom speel ik vals en geef ik ook telkens een ‘invaller’ mee.”
Hier zijn de filmkeuzes van Ruben:
ALIEN (Ridley Scott – 1979)
Waarschijnlijk de film die ik al het meest opnieuw bekeken heb in mijn leven, en hij blijft me fascineren op alle vlakken: de uitgekiende regie en cameravoering, de geweldige set designs, de unaniem perfecte acteurs, de roestige visie op de toekomst, de klassenstrijd aan boord van ruimteschip Nostromo, de bevreemdende muziek van Jerry Goldsmith en uiteraard ook de waanzinnige ideeën van H.R. Giger, het Zwitserse genie dat het meest memorable monster uit de filmgeschiedenis verzon. Zonder hem was dit nooit zo’n tijdloze klassieker geworden.
Ik heb de man ooit mogen ontmoeten en je snapt meteen waar hij zijn perverse elegantie vandaan haalt. Alien is een parel die tegelijk uitblinkt in zijn eenvoud, maar zijn geheimen toch nooit allemaal prijsgeeft. De personages noemen het wezen “a perfect organism”, ik vind dat van de film eigenlijk hetzelfde. En het grappige is dat ik als prille tiener eerst de romanversie van Alan Dean Foster heb gelezen. Ik wist dus wat me te wachten stond toen ik Alien voor het eerst zag, en toch werd ik van mijn sokken geblazen.
NAKED (Mike Leigh – 1993)
Sommige films delen een uppercut uit zonder dat je het verwacht. Naked moet zowat de meest zwartgallige film zijn die ik ooit heb gezien, met een hoofdfiguur die strikt genomen pretentieus, onuitstaanbaar en hatelijk is. Maar acteur David Thewlis slaagt er toch in om je volledig aan zijn kant te krijgen. Mike Leigh toont een apocalyptische wereld waar de duisternis de bovenhand heeft, maar de schaarse zonnestraaltjes het langst blijven hangen. De film zit bovendien boordevol scènes die zo haarscherp geschreven zijn dat je in mijn geheugen gebrand staan, zoals de ontmoeting met het Schotse koppel (“Maggie!”), de rondleiding door het lege kantoorgebouw (“Couldn’t they have trained a monkey to do this job?”) of het appartement van de buren (“It’s pizza delivery man!”). De spokende harpmuziek van Andrew Dickson maakt het plaatje compleet. Ik vermeld de film overigens ook als hommage aan de veel te jong gestorven Katrin Cartlidge.
(eerste invaller: Happy-Go-Lucky)
BREAKING THE WAVES (Lars Von Trier – 1996)
De allereerste keer dat ik naar het filmfestival van Cannes mocht, geloofde ik mijn ogen niet. De ene parel na de andere passeerde er voor mijn ogen, van Fargo en Drifting Clouds over Crash (David Cronenberg) en Trainspotting tot Microcosmos en latere winnaar Secrets & Lies. Om Le Huitième Jour niet te vergeten. En dat was dan nog enkel de officiële selectie. In andere secties had je onder meer Jude, La promesse en Lone Star. Ik wist meteen dat ik een nieuwe jaarlijkse afspraak op de agenda mocht zetten, al is de magische oogst van toen nooit meer herhaald. De film die me dat jaar echter het meest van mijn stuk bracht, was Breaking the Waves, meteen ook mijn eerste echte kennismaking met het onversneden en heerlijk controversiële genie dat Lars von Trier heet. Dit is melodrama van de meest hartverscheurende soort, van een man die tegelijk een peperkoeken hartje en een sadistisch trekje heeft. De vertolking van Emily Watson (haar allereerste film) als de diep romantische Bess, die haar eigen leven minder belangrijk acht dan dat van haar nochtans egocentrische geliefde, blijft niet minder dan uniek.
(eerste invaller: Festen)
A SERIOUS MAN (Joel & Ethan Coen – 2009)
De Coens stellen me zelden teleur (tenzij misschien met The Ladykillers). Het is dus niet makkelijk om een favoriet te kiezen uit hun oeuvre. Finaal ga ik toch voor A Serious Man, misschien omdat het hun meest filosofische film is en toch onweerstaanbaar geestig. Zowat alle films van de Coens gaan over de onbegrijpbaarheid en de futiliteit van dit bestaan, met personages die wanhopig enige zin of betekenis proberen te vinden in de chaos die hen omringt. Het open einde met de naderende orkaan spreekt boekdelen. A Serious Man was bovendien mijn introductie tot Michael Stuhlbarg, die zich tot één van de meest veelzijdige (en persoonlijk favoriete) acteurs van zijn generatie heeft ontpopt.
(eerste invaller: Fargo)
UNDER THE SKIN (Jonathan Glazer – 2013)
Ik heb altijd een boontje gehad voor films die meteen onder mijn huid kruipen, ook al heb ik er niet meteen een verklaring voor. Vooral als ik er niet meteen een verklaring voor heb. In Under the Skin steekt de Britse regisseur Jonathan Glazer zijn nek uit op een manier die ik zelden heb gezien. Hij daagt de kijker uit om mee te gaan in een visie die per definitie niet menselijk is, want het hoofdpersonage is buitenaards. Het wezen begrijpt niets van de wereld waarin het gedropt wordt, enkel wat het daar moet doen (slachtoffers lokken). Dus begrijp je er als kijker aanvankelijk ook weinig van, en toch ben je volledig geboeid. Of geschokt, zoals bij de onvergetelijke scène met het huilende kind op het rotsstrand. Scarlett Johansson heeft mijn eeuwige bewondering omdat ze hieraan wou meewerken. En de muziek van Mica Levi is geweldig.
(eerste invaller: Lost Highway)
