Als kind leer je gaandeweg volgens een uitgestippeld plan het leven kennen. Of ten minste in normale omstandigheden toch. De grootste confrontatie van ieder kind is die met het besef dat de dood bestaat. Des te erger wordt het wanneer het eerste treffen met de definitieve rust die van één van de ouders is. We zagen het vorig jaar in het alom bejubelde Aftersun van de Britse Charlotte Wells en ook Totem van Lila Avilés beroert dit onderwerp op unieke wijze.
We volgen anderhalf uur de piepjonge Tona (Mateo García Elizondo) die maar al te goed beseft dat ze weldra haar vader zal verliezen aan kanker. De jonge ouder is zich perfect bewust van de ernstige toestand van zijn ziekte en de angst die zijn dochtertje doorstaat. De door hem geweigerde chemotherapie is niet meer dan uitstel van executie, daarom neemt hij beetje per beetje afscheid van het leven en van zijn zevenjarig dochtertje Sol (Naima Senties).
De familie zelf is nog hoopvol. Zo wordt bijvoorbeeld een charlatan ingehuurd die met een royale vergoeding de negatieve energie het huis wil uitjagen, de harde realiteit doet hun helaas beseffen dat het einde nadert. Dat weet ook Sol. De vraag is alleen maar wanneer en of haar vader nog wel zijn afscheidsfeestje zal kunnen halen. De scène waarin Sol via haar smartphone aan Siri vraagt wanneer precies haar vader zal sterven is dan ook één van de meest pakkende stukken realiteitscinema die je dit jaar in de bioscoop zal zien.
Totem vertelt geen prettig verhaal en is zo confronterend rauw gemaakt dat menig kijker deze psychologische krachtmeting uit de weg zal willen gaan. Hoop is er niet, alleen het vasthouden aan de eeuwige liefde. Bovendien kiest Lila Avilés voor setting die in de buurt komt van een ijskille docu-achtige sfeer. Een uiterst sombere film waarmee deze Mexicaanse filmregisseuse een plaatsje heeft veroverd in het arthousecircuit. Zwaarmoedig en bij momenten zelfs akelig, maar tevens een broos portret vol genegenheid. Lila Avilés mag evenwel de hemel dankbaar zijn dat ze de innemende Naima Senties vond die het kind op zeer natuurlijke en fenomenale wijze neerzet.
Totem is geen gemakkelijke cinema, niet qua onderwerp en ook niet door de gereserveerde, bijna klinische aanpak. Wie evenwel over deze drempel heen kan stappen en de popcornbekers laten voor wat ze zijn staat een avondje uitzonderlijke confronterende cinema te wachten.
Genre: drama
Jaar: 2023
Regisseur: Lila Avilés
Cast: Naíma Sentíes, Montserrat Marañon, Marisol Gasé
Land: Mexico, Denemarken, Frankrijk
Speelduur: 95 minuten
