Er rinkelt geen belletje bij de naam Alexandre Aja? Deze 42-jarige in Parijs geboren producent, scenarist en cineast is nochtans de zoon van bekende regisseur Alexandre Arcady (Ce Que Le Jour Doit À La Nuit, Comme Les Cinq Doigts De La Main, Entre Chiens Et Loups) en hij verdiende zeker al zijn sporen in het horrorgenre.
Even ter opfrissing: in Frankrijk scoorde hij een monsterhit met het uiterst beangstigende en meermaals bekroonde Haute Tension, met een bangelijke Cécile de France in de gedurfde hoofdrol. Deze gruwelijke horrorprent leverde hem prompt een ticket op naar Hollywood waar hij onmiddellijk aan de slag mocht met The Hills Have Eyes, de remake van Wes Cravens gelijknamige meesterwerk uit 1977.
Tinseltown sloot Aja warm in de armen waardoor hij carte blanche kreeg voor het akelige Mirrors, de grappige Piranha 3D en Horns-vehikels, de creepy thriller The 9th Life Of Louis Drax en twee jaar geleden nog de benauwde krokodillen-kaskraker Crawl, en onlangs met de Netflix-original Oxygen (Oxygène).
Hoe minder je doorgaans op voorhand over het plot weet, hoe beter en dat geldt zeker voor Oxygen. Daarom hier geen spoilers. Wat we gerust wel kunnen prijsgeven, is dat het gaat over een jonge vrouw die onverhoeds en naar adem snakkend wakker schiet in een heel bevreemdende locatie. Al trekkend en wringend scheurt ze zich krampachtig uit een soort gaascocon.
Totaal gedesoriënteerd ontdekt ze langzaam dat ze zich in een slecht verlichte en volledig afgesloten cryo-unit – een cabine die wordt gebruikt voor specifieke behandelingen onder welbepaalde speciale omstandigheden – bevindt. Heel raar, maar het blijkt dat ze niet meer weet wie ze is of hoe ze in deze claustrofobische box is beland.
Ze moet uitpluizen wat er aan de hand is om uit deze ruimtelijke dwangbuis te ontsnappen waarin bovendien haar lichaam is vastgekoppeld aan talrijke piepende machines. Ze moet dringend haar geheugen reconstrueren en compileren om een uitweg te vinden uit deze nachtmerrie. Onverwacht krijgt ze ‘hulp’ van M.I.L.O. (de afkorting voor Medical Interface Liaison Operator) een spraakgestuurde A.I.-computer (de stem van Frans multi-talent Mathieu Amalric), die zakelijk en nuchter de naakte feiten annonceert en haar laat weten dat ze maar een heel beperkte hoeveelheid zuurstof meer ter beschikking heeft om uit haar benarde cabine te ontsnappen. Er volgt een beangstigend gevecht tegen de tijd.
Oxygen is een Amerikaans-Franse coproductie en de verfilming van 02, een origineel scenario van nieuwkomer – en in mysterie gehulde – Christie LeBlanc (How To Make A Reality Star). Oxygen is een sterke, spannende en heel inventieve sciencefiction-thriller, al doet de beperkte setting van waaruit de film vertrekt uiteraard direct denken aan Rodrigo Cortés’ Buried uit 2010 waarin Ryan Reynolds levend ligt begraven in een kist en alles uit zijn brein moet persen om uit zijn hachelijke situatie te geraken.
Doch daarmee houdt iedere vergelijking op. Met het heel origineel en intens gefilmd ontwaken van het hoofdpersonage, pakt Aja je van bij de eerste minuut bij je nekvel en laat je niet meer los voor het einde van zijn claustrofobische maison clos-riller. Hoewel Aja voor deze film beslist uit een heel ander vaatje tapt, verloochent hij gelukkig niet zijn getalenteerde principes en carrière makende filmorigine waarmee hij zich tot een van de meest consistente horrorregisseurs van zijn generatie ontpopte.
Met gestage onthulling van de bizarre setting, het vrijgeven van allerhande intelligente details, enkele goed getimede en verrassende plotwendingen en een mix van hersenmistige segmenten en beklemmende huiver-flashbacks (die afgrijselijke rottende laboratoriumratten), jaagt hij met veel stijl en vakmanschap zowel de nieuwsgierigheid van het publiek als het tempo van de thriller tot extreme hoogtes. Op het tipje van je stoel betrap je jezelf op nerveus nagelbijten.
Met Oxygen bewijst hij met veel stijl en visueel fraai camerawerk van zijn vaste cameraman Maxime Alexandre, dat hij niet alleen een getalenteerde, inventieve en risico-nemende filmmaker is, maar daarenboven veruit ook de contemporaine meester van de suspense mag worden genoemd. Het knappe script van Christie LeBlanc was al een paar keer eerder dicht bij een verfilming met eerst Noomi Rapace en later Anne Hathaway in de vrouwelijke hoofdrol.
Gelukkig sprongen de onderhandelingen met deze actrices vroegtijdig af en vond Aja uiteindelijk in Mélanie Laurent (De Battre Mon Coeur S’est Arrêté, Inglourious Basterds), de perfecte actrice om in de huid te kruipen van deze kranige jonge vrouw in levensgevaar. Laurents vertolking is een display van talent want zij is krachtig, overweldigend en acteert vol overgave en toewijding gedurende het dikke realtime-anderhalf uur waarbinnen de film zich afspeelt. Geen makkelijke opgave, maar ze absorbeert in close-up de camera en domineert rigoureus het scherm.
Oxygen is een uiterst spannende, opwindende en heel vakkundige race-tegen-de-klok-scifi-thriller waarin maximaal gebruik wordt gemaakt van de beperkte mogelijkheden en die veel morele vragen poneert om achteraf geanimeerd over te discussiëren. Kortweg (en letterlijk) ‘adembenemend’. Chapeau.
Oxygen is te zien op Netflix
GENRE: scienceficton
JAAR: 2021
REGISSEUR: Alexandre Aja
CAST: Mélanie Laurent, Mathieu Amalric, Malik Zidi
LAND: USA, FRANKRIJK
