Jackie Dewaele (Gent, 1945) aka Zaki, is een ware iconische duizendpoot. Hij is/was onder andere DJ, tv-presentator, cafébaas van De Gentenaar, animator, acteur, auteur, producer en journalist. Velen vragen zich af waar zijn vlot in de mond liggende bijnaam eigenlijk vandaag komt? Het antwoord: Zaki komt van zijn voornaam Jackie. Ontstaan op school (St. Lukas) wegens korter en grafisch leuker, en naar de uitspraak in de Gentse taal: Jackie = zaki. Achteraf ontdekt hij dat het ook een gebruikelijke Arabische voornaam is die ‘zuiver’ betekend. Lekker meegenomen, aldus Jackie.
Radio begon voor Zaki in zijn studententijd en leverde programma’s op als Rudy’s Club, Hi Tension, Jamazaki en De Kleinste Keuze. Midden jaren ’60 barst zijn fenomenale carrière als deejay open. De radio ontdekte de rock- en popmuziek en meteen bestormde Zaki, als eerste Vlaamse disc jockey, de huiskamers. Hij werd snel de nr. 1 dj op de radio, in clubs en dancings (zowat StuBru avant la lettre). Een paar jaar later vormde hij ook de eerste drive-in show van het land met Mike Verdrengh onder de naam; ‘Mike en Zaki show’, die 10 jaar lang absoluut aan de top stond in rockend Vlaanderen.
Tot diep in de jaren ‘80 bleef Zaki zijn kenmerkende mix van dansbare pop, rock, soul en noem-maar-op muziek draaien in zowat elke gemeente van het Vlaamse land. Hij maakte ook naam op televisie. Vanaf 1969 assisteerde hij Nonkel Bob in het jeugdprogramma Tip-Top, samen met Kris Smet. Net als meerdere andere populaire deejays van die tijd waagde hij zich ook aan plaatopnames. In totaal zijn van Zaki zes singles bekend: vier Vlaamstalige en twee Engelstalige, waarvan eentje in duet met Mike Verdrengh. Zijn eerste single nam hij op in 1970: De ballade van de gevangene/Alfons. Beide opnames bestonden uit fragmentjes van liedjes van Will Tura, die door Zaki tot een verhaal werden verweven. In 1973 maakte hij al een muzikale aanklacht tegen de milieuvervuiling, samen met De Hartjes alias de Nederlandse zusjes Bianca, Stella en Patricia Maessen, ook bekend als Hearts of Soul (Waterman) en Dream Express (A Million in One, Two, Three).
Vervolgens ging hij aan de slag bij BRT2 Omroep Oost-Vlaanderen, nadien Omroep Brabant, met programma’s als Er komt geluid uit het Behang en Jamazaki. Op de BRT-televisie presenteerde hij de jeugdprogramma’s Tip-Top en Tienerklanken. Hij werd het uithangbord van de kindertelevisie op woensdagnamiddag bij de VRT. In 1989 stapte hij over naar de toen pas opgerichte zender VTM en presenteerde hij het spel Cijfers en Letters. Later werd hij het gezicht van de spelshow Viersprong, Taxi, de talkshow Zaki en de Vlaamse versie van het populaire woordspel Lingo. In 1992 had Bart Van den Bossche een hit met De heuveltjes van Erika, waarvoor Zaki de tekst schreef onder de naam Pochetti. Na 2000 maakte hij programma’s voor Be One, een keten van stadsradio’s die poprockhits draaien. Vanaf 27 juli 2013 presenteerde hij zes weken Zomerliefde op Radio 1.
Zaki trad evenzeer een aantal keer aan als acteur. Van jongs af aan was hij trouwens geboeid door het toneel en stond hij op de bühne bij amateurgezelschappen. Later vertolkte hij de hoofdrol in Troetelschijf van Stephen Poliakoff bij theater Vertikaal. En zo vertolkte hij ook rolletjes in onder meer de series Aspe, Rupelmonde, Zone Stad, Flikken en de langspeelfilm Urbain. Alsof zijn carrière eindeloos is, kwam Zaki ook aan de bak als journalist voor heel wat dag- en weekbladen. Schreef hij gedichten, een Eddy Wally-muziektheaterstuk, liedjesteksten en had hij een wekelijkse column van 2015 tot 2020 in de krant De Gentenaar. De laatste jaren publiceert hij boek na boek en houdt hij overal lezingen Begin 2024 gaat zijn toneelstuk Afrosdisia met Bart Van Avermaet en Elise Bundervoet, in première in het Fakkeltheater Antwerpen.
Sinds 2004 is hij opnieuw als deejay aan de gang met de dansbare muziek van vandaag – en zelfs van de voorbije 1000 jaar. Last but not least is Zaki ook de trotse vader van twee zoons: Stephen en David Dewaele, die wereldsucces kennen als aanvoerders van de Belgische Soulwax en 2manyDj’s. Daarnaast zijn de gebroeders eigenaar van de befaamde DEWEE-studio (het label en de opnamestudio die ook de soundtrack leverde bij Belgica van Felix van Groeningen en waar Charlotte Adigéry en Boris Pupul door hen als producers, werden gelanceerd). Zaki vind je regelmatig in de bioscoop en ook tijdens het Film Fest Gent loop je hem regelmatig tegen het lijf.
Jackie over zijn filmkeuzes: “Ik heb niet veel met films waarin knappe scenario’s kapotgereden worden door overbodige en meestal belachelijke achtervolgingen of eindeloze impotente verhalen vol tristesse die geen visie kan bieden. Genieten doe ik meest van films die commentaar geven op de mens, die mij dwingen om een persoonlijk of sociaal standpunt in te nemen.”
Zijn vijf films op een rij:
THE GODFATHER (Francis Ford Coppola, en dat zijn dus de drie films in één – 1972, 1974 en 1990).
Het is een meesterwerk waarin Coppola perfect beschrijft wat een beetje macht doet met een mens, zelfs al heeft hij die tegen zijn zin verkregen. Van nogal pacifistische oorlogsheld tot keiharde maffiabaas. Heel zijn organisatie is besmet. Van de slimste tot de minst intellectueel begaafde, van de verwarde domme of de evenwichtig Machiavelliaanse denker. Macht verdringt de eigen persoonlijkheid. Je moet niet van de maffia zijn om dit mee te maken. Kijk eens rond naar wat er vandaag gebeurt in de wereld. Het is niet enkel in de familie Corleone waar men flink tegen elkaar ingaat, maar elkaar ook onvoorwaardelijk beschermt.
MON ONCLE (Jacques Tati, 1958)
Het genie van Jacques Tati die in 1958 al liet zien waar het onbedacht navolgen van de modetrends toe leidt. Het is dat er nog geen influencers bestonden, anders waren ze toen onder de stijve stappen van de oom vertrappelt. Hij laat ook zien hoe noodzakelijk het is om de schoonheid in de eenvoud van het leven te tonen aan de kinderen. Het is ook geen toeval dat de nonkel doet wat oudere mensen nu eenmaal goed kunnen: alles relativeren. En als de wokers zich storen aan de pijp van Mon Oncle; de treinen rookten toen ook. Teken van de tijd, meer niet. Het mag je niet beletten om te genieten van de poëzie in het dagelijks leven van Mon Oncle.
PAULINE EN PAULETTE (Lieven Debrauwer, 2001)
Het geluk van het licht geestesfalen dat sterk afsteekt tegen de moeilijkheden die de begeleiders ondervinden: Pauline en Paulette, de film uit 2001. Lieven Debrauwer tekent subtiel en met de nodige dosis humor, hoe erg we elkaar nodig hebben. Hoe die zorg een mens sterk en integer maakt. Ze worden daar via een testament toe gedwongen, de oude King Lear-truc: niet wie de slimste of economisch meestbegaafd is, maar wie in staat is om liefde te geven is waard om een erfdeel te krijgen. De manier waarop Dora Van de Groen en Ann Petersen dit neerzetten, had meer dan een selectieprijs in Cannes mogen opbrengen.
SCENT OF A WOMAN (Martin Brest,1992)
Natuurlijk kunnen vrouwen ruiken alsof de hemel een deur heeft laten openstaan. De film toont hoeveel je kan leren van een mentor die zowel lichamelijke als psychische gebreken vertoont. In de film laat de blinde kolonel Frank Slade ook zien dat hoe moeilijk je het ook hebt, het goed is om op te komen voor rechtvaardigheid. Ook al is het mogelijk dat je er zelf een prijs zal moeten voor betalen. Als Pacino zijn tango-tenen uitkuist, weten we dat al onze tekortkomingen niet kunnen beletten dat we door het leven dansen. Leuk detail: als Pacino bij zijn zus binnenstapt, zegt hij dat hij Chicken Marbella ruikt. Hier een wat verloren opmerking, maar je moet weten dat Chicken Marbella een nationaal gerecht geworden is in de States, zoiets als konijn met pruimen bij ons, en dat het een heerlijke doordringende geur verspreid. The Scent Of Home, zeg maar.
LE FABULEUX DESTIN D’AMÉLIE POULAIN (Jean-Pierre Jeunet, 2001)
Ha, Poulain, wat in dit geval zowel het veulen als de leerlinge kan zijn – levenslessen. De schoonheid en de humor in de kleine dingen zoals het met een lepeltje openkraken van de suikerkorst op de crème brulée. De fantasie die de oorzaak is van alle geluk, een vergeten waarheid. Een film waar niemand de moeite doet om zich aan te passen, want daar word je dus niet beter van. Een tuinkabouter de wereld rondsturen om de eigenaar wat uit zijn isolatie te redden, dat is prima. In een idyllisch Parijs dat mij doet denken aan het Gent dat het decor was van mijn gelukkige kinderjaren. De stille hoop in de bloembakken langs het water, de geruststellende geur van de kaaswinkel, en in de Veldstraat mijn allereerste keer opstijgen met de roltrap. De toekomst kon beginnen.
