Naast de Nouvelle Vague was ook de Cinéma Du Look een belangrijke stijlbeweging in de Franse film. Een term die werd bedacht door de Franse criticus Raphaël Bassan van La Revue du Cinéma, waarmee men hypermoderne films bedoelt die haaks stonden op de traditionele Franse cinema en qua stijl sterk aanleunden bij MTV-muziekvideo’s en Miami Vice. Als belangrijkste regisseurs van deze stromingen worden vaak Jean-Jacques Beneix (Diva), Leos Carax (Les Amants Du Pont-Neuf) en Luc Besson (Subway) aangehaald. Veel minder heeft men het over L’Amour Braque van Andrzej Zulawski uit 1985, maar die is daarom niet minder belangrijker.
De Poolse Żuławski was een vriend van Roman Polanski, die hem in contact bracht met Andrzej Wajda, bij wie hij stage mocht lopen om vervolgens zelf een paar films te maken, waaronder The Devil die in Polen verboden werd, waarop hij naar Frankrijk trok en daar het grootste gedeelte van zijn carrière bleef. Zijn eerste Franse film was zijn meest succesvolle: L’Important C’est D’Aimer met Jacques Dutronc en Romy Schneider, die er een César voor Beste Actrice kreeg. In 1981 maakte hij in de schaduw van de Berlijnse muur zijn meesterwerk Possession met Isabelle Adjani, een film die nu wel cult is, maar destijds een flop, en die meermaals in het nieuws kwam door de tirannieke wijze waarop Żuławski werkte. Na La Femme Publique met Valérie Kaprisky vroeg hij aan Sophie Marceau om auditie te doen voor L’Amour Braque. Zijn muze werd zijn echtgenote, en samen maakten ze nog Mes Nuits Sont Plus Belles Que Vos Jours, La Note Bleue en La Fidélité, die zijn laatste werd.
Voor Sophie Marceau werd het zeker geen gok zonder risico. De Française was op dat moment als the girl next door uit La Boum een enorm grote superster, en Zulawski was nu niet bepaald het soort cineast die wachtrijen aan de bioscopen veroorzaakte. Maar Marceau was haar brave imago beu en niet van plan om haar hele leven La Boum te blijven herhalen en dus ging ze op het aanbod in. Af en toe viel er een positieve recensie te bespeuren als men het over L’Amour Braque had, maar het regende vooral negatieve kritieken.
De fans van Marceau begrepen er doorgaans niets van, en in hun mening was regelmatig het woord “terrible” aanwezig. L’Amour Braque is zonder twijfel de moeilijkste film van Zulawski. Naar eigen zeggen is het een eigen interpretatie van de roman De Idioot van Fyodor Dostoyevsky. Volgens Zulawski is deze literaire mastodont een soort van Nieuw Testament, en was de Russische schrijver op het einde van zijn leven niet tevreden met het uiteindelijke boek. De film is dan ook (volgens Zulawski) wat het uiteindelijke boek had kunnen zijn. Wie zich te veel in de logica van het verhaal verdiept (dat er overigens niet in zit), zou zich wel eens heel blauw kunnen ergeren aan deze burleske film, waarin alles geïmproviseerd lijkt en waarin overacting koning is. Dat is het niet, maar zo voelt de film wel aan, en wie de uitdaging aanvaardt om deze film als een trip te ervaren, zal dit zich achteraf niet beklagen.
Net zoals Zulawski in Possession het grauwste van Berlijn liet zien, doet hij dat in L’Amour Braque met Parijs. De film begint met een bankoverval met vier daders die elk een Disney-masker dragen. Ze zijn gewapend, maar eens de buit binnen is, voeren ze balletachtige danspasjes uit in de straten van Parijs. Ongewoon, maar hiermee is de toon gezet van een uitgelaten, bijna hysterische sfeer die aanleunt bij Holy Motors van Carax. Dit maar om te zeggen dat L’Amour Braque ver vooruit op zijn tijd was. Misschien voor heel wat mensen net iets te veel vooruit.
Eén van de overvallers is Micky (Tchéky Karyo), die hoopt dat hij met de buit het hart van Marie (Sophie Marceau) zal kunnen veroveren. Hoewel de setting van de film het Parijs van de jaren ’80 is, zijn alle personages gekleed met kostuums uit de jaren ’30 en ’40. Het meest opvallende personage is Sophie Marceau, wier look sprekend op die van Louise Brooks lijkt, de controversiële Amerikaanse danseres met het korte kapsel die heel Hollywood op stelten zette door in Pandora’s Box uit 1928 de eerste lesbische scène op het witte doek te brengen. Maar er komt een kaper op de kust. Micky ontmoet op de trein de theatrale Léon (Francis Huster) uit Boedapest. Micky, die volop in de kracht van vriendschap gelooft, brengt Léon en Marie bij elkaar, maar raakt hierdoor verstrikt in een verstikkende driehoeksverhouding.
Pretentieus en pompeus, het zijn twee woorden die je met gemak kan gebruiken voor deze film. Dat dit niet bepaald het soort film is waar iedereen zit op te wachten is de logica zelve. Ook als snap je nauwelijks wat er gebeurt, blijft het ongelooflijk intrigeren. Een term als arty farty is bijna onvermijdelijk, toch is deze film zo veel meer dan de fantasie van een geniale regisseur die het noorden lijkt te verliezen, eerder is het een eerbetoon aan de zotheid van het alledaagse en de allesvernietigende liefde.
GENRE: drama
JAAR: 1985
REGISSEUR: Andrzej Żuławski
CAST: Sophie Marceau, Francis Huster, Tchéky Karyo, Christiane Jean, Jean-Marc Bory, Michel Albertini
LAND: Frankrijk
