Liesbeth Marit (geboren in Halle in 1979), is een ‘visual storyteller’ in woord, foto en film die de innerlijke wereld van de protagonist oproepen. Ze werkt met een gestileerde beeldtaal, in een associatieve en raadselachtige verhaalstijl. Oorspronkelijk startte ze met schilderkunst aan de Hogeschool Sint-Lukas te Brussel. Met shots als tableaux vivants blijft deze studie voelbaar. Na enkele zintuiglijke – ruimtelijke installaties, objecten en performances, gaat haar aandacht nu hoofdzakelijk naar fotografie en film, waar ze zelf altijd instaat voor het scenario en de regie.
Haar vierde en bekendste productie, de prachtige kortfilm YURI and the Frustration of our Ponies over een vluchteling uit Tsjernobyl, was een grote arthit in het filmfestivalcircuit. Voor Canvas maakte ze 4X7, een korte documentaire waarin ze de grens tussen fictie en realiteit verkende. Ze realiseerde eveneens de videoclip voor de song Silk Skin Amor van Kaboom Karavan, het geesteskind van geluidstovenaar en muzikant Bram Bosteels.
De laatste jaren focust ze zich volop op fotografie. Haar opvallende werken presenteert in lichtboxen en prints, als stills uit een film. Het is alsof ze die verschillende kunstvormen langzaam in elkaar wil weven. Marits tentoonstellingsportfolio is bijzonder uitgebreid, maar veel succes oogstte ze met onder meer expo’s zowel in Nederland als België met The World as a Film Set, Two Beers and no Puppy Fleur & Flamme of Four Wall Wonder. Ze was ook artist in residence in Recyclart, WIELS en het Italiaanse Isola Comacina.
Hier is Liesbeths vijf filmkeuzes:
DOGTOOTH (YORGOS LANTHIMOS, 2009)
Ik beken: Yorgos Lanthimos is mijn held! Waarschijnlijk is hij nu de held van velen na Poor Things. En ik kan deze film ook met veel uitroeptekens aanprijzen. Hoe goed is die wel niet?! Maar jaren geleden was ik al betoverd door het surrealistische universum van Dogtooth (Kynodontas). Het is precies wat ik zoek in een film – en in het leven tout court – een vluchtroute versus (absurde) fantasie. Een wereld om helemaal in te verdwijnen. Dogtooth gaat over een gezin waarbij de ouders hun (reeds volwassen) kinderen in complete gijzeling houden. Buiten de zwaarbewaakte omheining dreigt de gevaarlijke buitenwereld. Katten zijn vijand nummer één. De vader scheurt zijn hemd, wrijft zich in met nepbloed om zijn kinderen te laten geloven hoe hij ternauwernood ontsnapte aan het roofdier ‘de kat’. De kinderen worden opgeleid om hen te vernietigen. Altijd is er die extreem beklemmende sfeer. Het gezin wordt lam gelegd door angst en leugens. Hun verlangens om zichzelf te ontdekken, nemen dan ook verstoorde verhoudingen aan. De situaties zijn grotesk, absurd en ongemakkelijk. De typische humor van Lanthimos begint hier.
TONI ERDMANN (MAREN ADE, 2016)
Toni Erdmann knalt vanaf de eerste scène. Het script is ijzersterk. De personages zijn diepgaand. De vaderfiguur heeft uiterlijk (zonder zijn Toni Erdmann-alter ego van zwarte pruik en valse tanden) iets van mijn eigen vader, waardoor ik de film nog meer koester. Familiebanden zijn magnetisch sterk. De film onderzoekt hoe deze banden ons vormen en bepalen. Door allerlei fratsen tracht de vader, in de geïmproviseerde rol van Toni Erdmann, de verstoorde relatie met zijn dochter te herstellen. Het contrast tussen zijn vrijgevochten humor en de zakelijke houding van zijn dochter is groot. Eerst is ze niet opgezet met zijn onverwachts bezoek in Boekarest. Ze leidt een belangrijk project en loopt stijf van de stress. Haar wereld bestaat uit deadlines en targets. Ze negeert haar vader, wijst hem terecht. Maar hij houdt vol, en slaagt erin haar los te maken uit haar isolement. Ze ziet in dat de wereld menselijker is dan kale vergaderzalen. Langzaamaan vindt ze ook in haarzelf de geflipte humor van haar vader terug. Een ode aan uitdagende humor en emotionele verbondenheid.
LA DOUBLE VIE DE VÉRONIQUE (KRZYSZTOF KIEŚLOWSKI, 1991)
Krzysztof Kieślowski ’s werelden zijn pure poëzie. Zijn Dekalog (1989), tien films over de 10 geboden zijn een must. Maar ook Trois Couleurs: Bleu, Blanc et Rouge zijn parels.
La Double Vie de Véronique herinner ik me als een zachte trip rond het hoofdpersonage Véronique. Al snel word je verliefd op haar. De film voelt aan als een droom. La Double Vie de Véronique gaat over twee vrouwen, de Poolse zangeres Weronika en de Franse Véronique. Ze zijn op dezelfde dag geboren en weten van elkaars bestaan niet af. Maar wanneer Weronika plots sterft, voelt Véronique dat op een dieper niveau aan en start ze met een zoektocht naar zichzelf.
Naast de subtiliteit in warme kleuren, nadruk op lichaamstaal, lange takes, spel van reflecties en spiegels, speelt de muziek daarbij een cruciale rol. De soundtrack van de Poolse componist Zbigniew Preisner zit helemaal verweven in de film. Er zijn muzikale motieven die steeds gevarieerd terugkomen zoals de hemelse stem van Weronika. Kieślowski vertelt hoe we met onverklaarbare draden met elkaar verbonden zijn. Net als muziek is dat niet uit te leggen, maar diep voelbaar.
PARIS, TEXAS (WIM WENDERS, 1984)
Ik hou van eenvoudige verhalen die heel persoonlijk verteld worden. Paris, Texas volgt de ontreddering van een dolende man in de woestijn. De woestijn van Texas ademt de eenzaamheid van het hoofdpersonage Travis. Hij zoekt zijn geliefde en zijn verloren leven. De scène waarin Jane en Travis elkaar terugvinden in een peepshow (waar zij werkt als danseres) is legendarisch. Op mijn telefoon staan enkele andere scènes die bloedmooi zijn. Af en toe bekijk ik ze.
Ik beschrijf er één van, het zijn mini-films op zich: Travis wandelt bij het vallen van de avond over een brug boven de autostrade. De lucht en de autobaan kleuren blauw. Travis draagt een gele jas. Een man (buiten beeld) schreeuwt zijn wanhoop uit. We volgen Travis tot hij bij de man stilstaat. Boven het geraas van de wagens, weerklinkt zijn stem: “Ik schreeuw het hier uit, zo hard ik kan: Vlucht naar de Mojave-woestijn, en nog verder! Vlucht tot voorbij Barslows! En voorbij de rest van deze vallei, helemaal tot aan Arizona! Niets daarvan zal de veiligheidszone worden genoemd! Er is helemaal een veiligheidszone! De veiligheidszone wordt geëlimineerd! Uitgeroeid! Jullie worden uitgeleverd aan het land van waar niemand terugkeert!” Een meesterwerk in kleur, fotografie, melancholie en verlangen.
DAISIES (VĚRA CHYTILOVÁ, 1966)
Ik zag Daisies jaren geleden tijdens het Filmfestival in Gent. Wat me vooral is bijgebleven, is de durf voor experiment in spel, montage en geluid. En de decors als kunstzinnige installaties. In de zwart-wit openingsscène zitten twee jonge vrouwen in bikini verveeld naast elkaar. Ze bewegen als marionetten, en bij elke beweging hoor je het geluid van een krakende houten deur, gevolgd door een montage van ingestorte gebouwen.
“Alles gaat slecht in de wereld,” zegt de ene vrouw. “Dan worden wij ook slecht!” antwoordt de andere. Dit vormt de aanleiding voor een reeks losbandige scènes in felle kleuren. De twee vrouwen gaan samen op pad, onbevangen en wild, en storten zich op vreetpartijen, voedselgevechten en heerlijke chaotische situaties.
De rebelse houding van de vrouwen kan gezien worden als een reactie op de politieke onrust. De film werd gemaakt tijdens een tumultueuze periode in de Tsjecho-Slowaakse geschiedenis. De vrouwen zetten zich af tegen de heersende normen en conventies en omarmen hun vrijheid om zichzelf te zijn. Los van de beperkingen die de maatschappij hen oplegt. Uitbundig, anarchistisch, onbeschaamd.
