Wouter Hessels is docent en onderzoeker in filmgeschiedenis aan het RITCS (Royal Institute for Theatre, Cinema & Sound) in Brussel. Hij is ook programmator van CINEMA RITCS. Aan het INSAS (Institut National Supérieur des Arts du Spectacle et des techniques de diffusion) in Brussel doceert hij filmanalyse en hij geeft regelmatig meertalige inleidingen en lezingen in CINEMATEK (Koninklijk Belgische Filmarchief). Wouter schrijft en performt poëzie in het Nederlands, Frans, Engels en Italiaans. Zijn leuze : “Leve het leven, de liefde en alle kunsten”.
Les 400 Coups (1959) et toutes les aventures d’Antoine Doinel, François Truffaut
François Truffaut is de filmmaker die mij met zijn provocerende essays over film en met zijn films zelf heeft doen ontpoppen tot filmloper, cinefiel en filmhistoricus. Truffaut ademde film (“la vie, c’était l’écran”, dixit Truffaut). Hij was een vlijmscherp filmcriticus voor de Cahiers du cinéma, assistent van Rossellini, regisseur, scenarist, producer, acteur (in zijn eigen films en ook in Steven Spielbergs Close Encounters of the Third Kind, 1977) en ook schrijver van talloze odes aan de mooiste actrices (Françoise Dorléac, Isabelle Adjani, Jacqueline Bisset, Fanny Ardant,…). Toen ik Les 400 Coups voor het eerst zag, was ik tot tranen toe bewogen. Ik vereenzelvigde me volledig met Antoine Doinel (con brio vertolkt door Jean-Pierre Léaud). De tiener Doinel was niet alleen rebels en vrijheidslievend, maar ook bang en eenzaam. Uiteraard heb ik de vier andere en volgende ‘aventures d’Antoine Doinel’ gezien. Dankzij Truffaut heb ik het kleine, maar schitterende filmwerk ontdekt van de op 29 jarige leeftijd overleden Jean Vigo (Zéro de conduite, 1933 en L’ Atalante, 1934). Ook Hitchcock heb ik leren kennen via Truffaut en alle andere Nouvelle Vague makers, van Jean-Luc Godard, over Agnès Varda, Éric Rohmer tot Louis Malle en Alain Resnais. Ik ben een francofiele cinefiel geworden. Truffaut is niet de iconoclast zoals Godard dat belichaamde in de vorm en de inhoud van zijn films. Truffaut était un excellent cinéaste des sentiments humains.
Amarcord (1973), Federico Fellini
Ook Amarcord wierp me terug in mijn zalige en onzalige kinder- en tienertijd. Ik hou van Federico Fellini, van zijn barokke beelden, van zijn erotische dromen, van zijn rake karikaturen van mannen en vrouwen, van zijn treffende satire op Italië, van zijn liefde voor mensen in de marge, ….. In Amarcord vind ik mijn grote liefde voor de commedia dell’arte en het groteske theater van Molière terug. Omwille van de films van Fellini, en later ook de films van Luchino Visconti, Pier Paolo Pasolini, Roberto Rossellini, Bernardo Bertolucci, Michelangelo Antonioni e gli altri,… ben ik Italiaans gaan studeren aan het Istituto italiano di cultura. Ik ben zot van de Italiaanse taal, de cultuur, de keuken en de kunsten. Ik ben gefascineerd en voel me dus tegelijkertijd aangetrokken en afgestoten door de Italiaanse politiek. Fellini creëerde heerlijk buitensporige cinema en trok zich niets aan van klassieke schrijf- en regieregels. Enige constante in zijn werk en zijn leven : “Voglio una donna”.
Some Like It Hot (1959), Billy Wilder
Mijn favoriete filmgenres zijn comedy, melodrama, historische film en film noir. Voor mij is Billy Wilder mijn ingeweken Amerikaans idool, als scenarist én regisseur. Hij leerde het schrijf- en regievak bij zijn meester, Ernst Lubitsch (Ninotchka, 1939). Met zijn verbaal en visueel vuurwerk maakte hij voor mij de beste comedies ever (Some Like It Hot, 1959; The Apartment, 1960; One, Two, Three, 1961…) alsook de beste films noirs (Double Indemnity, 1944 en Sunset Boulevard, 1950). Voor de films noirs is er wel wat concurrentie van en met Orson Welles (Touch of Evil, 1958 en The Lady from Shanghai, 1947).
Ohayo/ Good Morning (1959), Yasujiro Ozu
De filmlanden buiten Europa en de VS die mij het meest aanspreken zijn Iran, Brazilië, Senegal, Cuba, Egypte, Taiwan, Hong Kong en Japan. Van de Japanse meesters uit de jaren dertig, veertig en vijftig (Kenji Mizoguchi, Akira Kurosawa) ben ik grote fan van de melancholische, tragikomische, altijd ontroerende familiefilms van Yasujiro Ozu. Tokyo Story (1953) is een meesterwerk, maar ik verkies toch de kleurenfilm Ohayo (1959). Deze film in het bijzonder verbind ik ook met het wondermooie en ontroerende oeuvre van Jacques Tati en dan zeer concreet Mon oncle (1958). Deze twee zoet anarchistische films delen een komische, kritische en kleurrijke kijk op de moderniteit en het familieleven.
Jeanne Dielman, 23, quai du Commerce, 1080 Bruxelles (1975), Chantal Akerman
Wie is de strafste Belgische filmmaker ooit ? Moeilijk te zeggen en te schrijven. Indien buiten- en binnenlandse filmliefhebbers en filmstudenten me vragen : welke Belgische film moeten we absoluut zien ? Dan antwoord ik : als het maar 1 film mag zijn, dan Jeanne Dielman. Indien het vier films mogen zijn, dan ook : Meeuwen sterven in de haven (1955), De man die zijn haar kort liet knippen (1965) en C’est arrivé près de chez vous (1992). Indien het er tien mogen zijn, ook : Misère au Borinage (1934), Rosetta (1999), Het animatiefilmwerk van Raoul Servais (Harpya, 1979) en Nicole Van Goethem (Een Griekse tragedie, 1986), Daens (1992) en Toto le héros (1991). Soit. Akerman is beslist één van de meest radicale en mondiaal ook één van de meest geprezen filmmakers die België ooit gekend heeft. Meer dan 1600 internationale filmcritici riepen in 2022 in het prestigieuze SIGHT & SOUND Jeanne Dielman uit tot greatest film of all time (voor de komende tien jaar). Jeanne Dielman is een must-see, maar nooit op een klein scherm. Laat je meer dan drie uur onderdompelen in de kleine, gecontroleerde wereld van de Brusselse/Belgische huisvrouw Jeanne Dielman, meesterlijk vertolkt door Delphine Seyrig, la DS du cinéma français. Er zijn wel wat moeders en grootmoeders te herkennen in Jeanne Dielman. Une vraie expérience immersive inoubliable.
