Een veldslag winnen is niet altijd voldoende om een oorlog te winnen. Vraag maar aan Mark Hoffman. Als de hoofderfgenaam van het Jigsaw-imperium is hij nog maar net verlost van één lastige vlo in zijn pels of hij begint te beseffen dat hij meer fouten heeft gemaakt en dat het tijd wordt om één van de belangrijkste rekeningen van John Kramer te vereffenen. Een rekening die liep bij de man die zonder het te weten zoveel inspiratie wist te leveren aan de originele moordenaar: William Easton, CEO van Umbrella Health.
Umbrella Health biedt ziekteverzekeringen aan, maar gaat hier uiterst gemeen in te werk. De polis is namelijk zo opgesteld dat er een minimaal risico is voor de verzekeraar ongeacht de gevolgen dit zal hebben voor de gezondheid én het leven van de verzekerde. Met de precisie van een scalpel ploegt Eastons bedrijf door ieders geschiedenis om te zien of ze het wel verdienen om verzekerd te worden. Of waar het eigenlijk op neerkomt: wie het verdient om te leven en wiens doodvonnis misschien enkel nog een handtekening nodig heeft. Nu is het eens tijd om te zien hoe goed hun beoordeling in het oog van dit beleid is. Wie is er het waard om gered te worden en wie kan er evengoed sterven? Dat is de vraag nu de cirkel rond komt…
2009, het jaar dat de Saw-franchise aan politiek begon te doen. Saw VI is één van meest politieke films in de reeks en richt zijn pijlen, best passend voor deze franchise, op het gezondheidszorgsysteem in de VS met private gezondheidsverzekeringsbedrijven die soms letterlijk beslissen over leven en dood. Na een gruwelijke opener die al meteen de thematische toon zet voor de rest van de film, start de film eigenlijk waar het bij de vorige film geëindigd was, wederom demonstrerend hoe vakkundig de delen elkaar eigenlijk wel niet opvolgen.
De samenhang tussen de films vertoont tot hier nog steeds geen opvallende scheuren en alles blijft mooi in elkaar passen, als was het zelf een puzzel. Hoffman toont zich ook dit deel weer een voortreffelijke leerling, die best trouw blijft aan Johns filosofieën, beter dan bijvoorbeeld Amanda deed, maar hij begaat ook wel één belangrijke karakterfout: hij speelt niet zo goed met anderen. Een interessant gegeven op zich, des te meer door hoe het verhaal zich verder aan het afrollen is.
Maar terwijl in vorige films dit deel van het verhaal vaak het boeiendste was, net omdat het het plot vooruithielp, is het hoofdspel hier toch al een veel belangrijkere attractie. Dit spel zat zelfs naar Saw standaarden geweldig sadistisch in één, erg grimmig en weer bijzonder symbolisch. Met de subtiliteit van een olifant in een porseleinkast zet het de aanval in op de gezondheidszorgverzekeringenindustrie en het maakt toch enkele sterke punten. Eén van de redenen dat we blij mogen zijn om in België te wonen, ondanks alle tekortkomingen, is toch ons sterk sociaal vangnet op gebied van de gezondheidszorg en terwijl extra privé-verzekeringen zeker geen overbodige luxe vormen, mogen we van geluk spreken dat je nooit echt zonder gezondheidszorg zal vallen.
Dat is met ver geprivatiseerd gezondheidsverzekeringssysteem namelijk niet zo’n zekerheid en ook de horrorverhalen van wat dergelijke verzekeraars hebben gedaan om hun winsten te maximaliseren zijn talrijk genoeg om Jigsaws kant te kiezen in dit debat. Er is dan ook een heerlijke, sadistische ironie in dit hele verhaal. Elk slachtoffer is namelijk een werknemer van het bedrijf en mag nu eens aanvoelen wat hun bedrijf anderen heeft aangedaan, wat het was voor de mensen die door de policies van hun bedrijf in de koude hebben laten staan.
Het beste hierbij is de zogenaamde dogpit, een groep van 6 die er op gebrand zijn letterlijk alles te vinden wat een reden kan zijn om een aanvraag niet te moeten betalen. Vreselijk dat zoiets gebeurd, maar het gebeurt (ook in België kan een ziekte je plots veel meer geld kosten als het om verzekeringen gaat, eerlijk of niet). Deze serie heeft natuurlijk ook nog een andere traditie dan het testen van oneerlijke mensen. De testmethodes zijn namelijk vallen en ook hier worden er smerige spelletjes gespeeld. Er wordt nog steeds niet op een druppel bloed meer of minder gekeken. Een laatste gewoonte van deze serie, dat we ook terugvinden in deze best spannende horrorfilm, zijn natuurlijk de wendingen doorheen de film. Misleiding is een kunstvorm in Saw en Saw VI toont dat het de gevraagde standaard kan halen.
Maar met dit voorlaatste deel in de originele serie (2010’s Saw 3D zou de laatste zijn geweest, waren het niet voor de uiteindelijke revival met Jigsaw in 2017) krijg je wel de indruk dat ze het gevoel hadden dat het rijk bijna uit. Ondanks dat de relatief tegenvallende opbrengstresultaten tegenover deel 5 vaak worden aangehaald als de reden om een deeltje eerder te stoppen dan oorspronkelijk voorzien (ze wilden eerst 8 opeenvolgende delen), geeft deze film je het gevoel dat ze de bui hier al voelde hangen.
Het net begint zich toch sneller te sluiten rond Hoffman dan nodig was, waardoor het finalespel van deel 7 zich rapper kan aandienen. Op zich is dat niet zo’n probleem mee maar het is een jammer dat we hiervoor Hoffman toch enkele ernstige fouten moeten zien maken. Met een paar andere zetten en een paar minder amateuristische ingevingen had hij nog eventjes kunnen doorgaan en het is ergens wel jammer dat dit niet echt gebeurd.
Verder is het ook jammer dat heel wat van de vallen in deze film sowieso één dode gingen hebben. Het zijn allemaal wet-van-de-sterkste competities en dat legt dan weer een bom onder de principes van John (maar zelfs in de eerste film hadden we al dit soort spelletjes dus out-of-character is het nu ook niet). Zeker naar het einde toe, blijkt poëzie belangrijker dan de algemene filosofie.
En dan zeggen ze dat (horror)films vroeger niet politiek waren. Met Saw VI wordt er nochtans op het einde van de gouden jaren 2000 toch serieus op de gezondheidzorg in de VS geschoten, zij het niet geheel onterecht. Een industrie die net als Jigsaw een beetje beslist over leven en dood, is wel toepasselijk en vormt een mooie juxtapositie tegenover de eigenlijke filosofie van een moordenaar die de keuze ten minste nog deels in de handen van zijn slachtoffers legt (zij het met het nodige cynisme).
Het is een erg spannende film, die het soapgehalte van vorige delen blijft herhalen, maar dat blijft ook wel een zekere charme hebben, zeker als je ze kort op elkaar kan kijken. Het is een steeds verder afwikkelend verhaal, dat hier wel zijn einde begint te naderen, wat je ook wel merkt. Met Mark Hoffman is er wel een geslaagde opvolger voor Jigsaw, op een paar details na en het is dan ook jammer om duidelijk te merken dat hier het eindspel al werd voorbereid voor wat uiteindelijk een heptalogie zou worden en geen 8-deel. (Oké, de pensionering van de serie werd uiteindelijk omgezet naar onderbreking maar dat wisten ze toen nog niet).
Het net sluit zich en op zich zou niemand daar mee moeten inzitten als ze niet net begonnen waren met een afleidingsmanoeuvre te plannen én als er niet zo’n makkelijke manieren waren voor de personages om dit ietsje langer uit te zingen. Dat is jammer. Even is jammer dat de spelletjes deze keer sowieso een leven gaan eisen zonder enige uitzondering. Thematisch begrijpelijk maar het is toffer als er een overlevingskans is.
GENRE: HORROR, MYSTERY, THRILLER
JAAR: 2009
REGISSEUR: Kevin Greutert
CAST: Costas Mandylor, Tobin Bell, Peter Outerbridge, Betsy Russell
LAND: Verenigde Staten
