Vaak zijn openingsfilms in Cannes middelmatige films, meestal zijn ze ook van Franse makelij. Dat is nu niet anders. Jeanne du Barry werd geregisseerd door Maïwenn, de ex van Luc Besson die een Cannes-favoriet werd met haar Polisse en nu door stormend weer loopt nadat ze een journalist bespuwd had en bij de haren trok. Over de film hangt dus een beetje een schandaalsfeertje. Ook al omdat de film de comeback van Johnny Depp betekent en daar zijn heel veel wokers in de VS en elders niet zo gelukkig mee.
Jeanne du Barry wil in de eerste plaats een feministisch portret van een sterke vrouw zijn. Dat klinkt altijd goed in dit tijdperk. Maar die sterke vrouw is hier een lichtekooi die het schopt tot het speeltje van een absolutistisch monarch. Je mag aannemen dat vrouwen in de 18de eeuw geen andere keuze hadden dan hun lichaam te gebruiken om hogerop te klimmen. Hun intelligentie was toch niet van belang. Maar om zo’n parcours als een symbool van feminisme te omschrijven is… (eveneens) wat bij de haren getrokken.
Maar waar gaat de film over? Jeanne du Barry (regisseuse Maïwenn) was het buitenechtelijk product van een naaister en een monnik of een rijkaard die naast de pot piste. Omdat een vermogende kerel zich over het meisje ontfermde, leerde ze lezen en schrijven en kon ze zich aanpassen aan het leven in de hoogste rangen. Vanwege haar blonde en wulpse verschijning werd ze voorgesteld aan de Franse koning Lodewijk XV (Johnny Depp), de zoon van de overleden Zonnekoning. Lode bleek onder de indruk en maakte van haar zijn maîtresse-en-titre, de eerste van zijn harem. Maar het feit dat ze uit de laagste klasse van de bevolking kwam, en haar uitzonderlijk charism,a botsten met de dochters en hofhouding van de koning. Vooral Marie Antoinette, de jonge Oostenrijkse prinses die huwde met Lodewijks troonopvolger (de latere Lodewijk XVI), weigerde haar aan te spreken.
Waarom Maïwenn het nodig vond om de hoofdrol, een blondine met blauwe ogen van – voor een groot deel van de speelduur toch – vooraan in de twintig te spelen, zal waarschijnlijk te maken hebben een flink ontwikkelde eigendunk. Ze is met haar 47 lentes veel te oud voor de rol en lijkt als lichtjes exotische Française totaal niet op de portretten van de echte Jeanne. Niet dat dit laatste een hindernis hoeft te zijn, maar je zou het kunnen vergelijken met het idee dat Sofia Coppola zelf Marie-Antoinette zou spelen. Geen goed idee. Bovendien mist Maïwenn het charisma waarmee haar personage gezegend zou zijn geweest. Ook Johnny Depp is miscast. Twintig jaar geleden zou niemand daarover kraaien. Maar een Amerikaan die een Franse koning incarneert in een Franse film is niet meer van deze tijd. Depp maakt zich gelukkig niet al te belachelijk, want hij spreekt vlot Frans zonder een zwaar accent en hij houdt het in de 15 minuten dat hij in beeld komt bij underacting.
Toch accepteer je uiteindelijk de casting omdat Jeanne du Barry een klein beetje van de postmodernistische en kitscherige insteek van Marie Antoinette heeft. Maïwenn laat zich trouwens leiden door verschillende invloeden (de fotografie en commentaarstem van Barry Lyndon, de kitsch van Marie Antoinette, het satirische van Valmont en Amadeus). Sommige tableaus zijn best mooi, maar er zit wel weinig cinematografisch vernuft achter. Te vertalen als: Maïwann als een extreem halfbakken Kubrick.
Ronduit ergerlijk is het melodramatisch einde. De cineaste verlangt dan van ons dat we een traan wegpinken wanneer de vorst, getroffen door de pokken (Depp met veel schmink), zijn laatste adem uitblaast en Jeanne maar geen afscheid kan nemen van haar grote liefde. Dat buiten het paleis van Versailles het volk stilaan genoeg heeft van hun absolutistische chef en de aandrang voelde om hem en zijn hele entourage een kopje kleiner te maken – wat het 19 jaar later ook gedaan heeft – krijgen we uiteraard niet te zien. Daar zit ironie achter die Maïwenn volledig ontgaan is. Ook Jeanne kwam onder de guillotine terechtkwam, waardoor ze uiteindelijk in haar levensdoel slaagde: ze was eindelijk van hetzelfde niveau als de hoge adel.
