Stefaan Van Brabandt (°Gent, 1979) kan je gerust een multitalent noemen. Hij studeerde af aan de Studio Herman Teirlinck (Kleinkunst). Nadien behaalde hij magna cum laude zijn diploma van Master in de Wijsbegeerte (Universiteit Antwerpen). Hij gaat aan de slag als acteur en auteur bij het theatergezelschap Compagnie De Koe. Als regisseur wint hij voor de voorstelling Stockholm de TAZ-Theater-prijs. Stefaan vertolkte ook tal van gastrollen in films (Small Gods, Los, Zot van A) en de speelfilm Trio is gebaseerd op zijn gelijknamig toneelstuk. Hij is ook te zien in talrijke tv-series (Witse, Flikken, Quiz me Quick, Cordon, Zone Stad). Nadat hij voor Canvas de achtdelige reeks over het belang van filosofie in het dagelijkse leven maakte, publiceert hij hierop zijn aanvullend boek Het Voordeel van de Twijfel (momenteel al toe aan zeven herdrukken). Tussendoor brengt hij ook nog de Het is Niets-cd uit vol eigen liedjes. De laatste jaren is Stefaan heel bekend omwille van zijn ‘filosofen-theater’: zo schreef en regisseerde hij de toneelstukken Socrates, Marx, Spinoza en de mega-succes-productie Sartre & De Beauvoir.
Stefaan vond ondanks zijn drukke agenda toch nog even tijd om voor ons zijn vijf dierbaarste filmtitels op te lijsten:
STILL WALKING (Kore-Eda – 2008)
Still Walking van de Japanse filmmeester Kore-Eda behoort tot mijn absolute favoriete films. Kore-Eda is de bejubelde en meermaals bekroonde schrijver en regisseur van films als Like Father, Like Son, Nobody Knows en Shoplifters. Toch zijn die bekendere films van hem niet mijn favorieten. Wél dus Still Walking. En Afterlife. En dat andere, helaas minder bekende meesterwerk van hem: Our Little Sister.
Kore-Eda is duidelijk geïnspireerd door die andere Japanse filmmeester die familieverhoudingen tot thematiek heeft: Ozu (bekend van o.a. Tokyo Story uit 1953). Zowel spel, dialogen, cameravoering, vertelstructuur als verhaalopbouw zijn in Still Walking magistraal.
Op een zeer fijngevoelige, serene en suggestieve manier schetst Kore-Eda met mededogen en subtiele, milde ironie de complexiteit van familieverhoudingen en het omgaan met verlies.
Eenvoud (of de suggestie ervan) is wat mij betreft het hoogste, en Kore-Eda is hierin zonder meer briljant.
N.a.v. de jaarlijkse herdenking van hun overleden broer komen een broer en een zus (met hun gezin) samen bij hun oude ouders thuis.
Met amper plot of gebeurtenissen, en met eenheid van tijd (het speelt zich af op één dag) en eenheid van plaats (de hele film speelt zich in het ouderlijke huis af) weet hij door rijke personages en subtiele dialogen diep te ontroeren.
Schijnbaar is er niets aan de hand. Maar onderhuids broeit er vanalles. De grootsheid zit in de nuance, het oog voor detail, de accuratesse van spel en dialogen en bovenal het onnadrukkelijke: er wordt op het eerste zicht louter gekeuveld, maar achter de verlegen blikken, de kleine gestes, de tussenzinnetjes gaat een hele gevoels- en gedachtewereld schuil van onderdrukte gevoelens, schaamte, verwijten, schuld en onuitgesproken verlangens.
Ik hou enorm van de ingehouden, beleefde en formele omgangsvormen in de Japanse cultuur. Doordat veel onuitgesproken blijft, is de intensiteit als iets dan toch uitgesproken wordt, veel hoger.
Dit pijnlijk eerlijke, poëtische, bijzonder geestige, maar bovenal diepontroerende en diepmenselijke meesterwerk overrompelt me elke keer opnieuw.
MEESTERWERKEN VAN WOODY ALLEN
Het is moeilijk om één film te kiezen van schrijver en regisseur Woody Allen.
Dit zijn mijn 5 favorieten, in willekeurige volgorde: Zelig, Crimes & Misdemeanors, Hannah & Her Sisters, Husband & Wives, Interiors. En van recentere datum: Match Point en Blue Jasmine.
Ik ontdekte Woody Allen toen ik 14 jaar was, en hij is altijd een voorbeeld geweest in mijn werk.
Ik voel grote verwantschap met zijn stijl, humor, levensgevoel, personages en thematiek. Ik heb altijd het gevoel van ‘thuiskomen’ bij Woody.
In zijn beste films toont hij op grandioze, intelligente, geestige, vrolijk pessimistische wijze via de neurotische, worstelende, overbewuste figuren die hij altijd opvoert de algehele lulligheid van ons bestaan en de lachwekkende zinloosheid van al ons ijdel en vergeefs geploeter.
HERFSTSONATE – HÖSTSONATEN (Ingmar Bergman – 1978)
De beste films van Woody Allen kan je als de lichtvoetige variant van die van Ingmar Bergman beschouwen. Al heeft ook Bergman humor.
Herfstsonate (met een fenomenale Ingrid Bergman en Liv Ullmann in de hoofdrollen) is mijn favoriete Bergman-film, naast Scènes uit een Huwelijk (Scener ur ett Äktenskap) en Persona.
De film bestaat uit lange gesprekken tussen een moeder en een dochter: jarenlang voelt de dochter zich verwaarloosd door haar moeder, die als bekende concertpianiste geen tijd en aandacht voor haar had.
De dialogen en het spel zijn onovertroffen en gaan door merg en been.
LA GLOIRE DE MON PÈRE en LE CHÂTEAU DE MA MÈRE (Yves Robert – 1990)
Twee onafscheidelijke, prachtige, onschuldige, lieflijke, grappige en diepontroerende films van Yves Robert naar de gelijknamige romans van Marcel Pagnol.
Om de twee jaar bekijk ik tijdens de zomer dit tweeluik over de jonge Marcel die met zijn ouders en broer de vakantie doorbrengt in de Provence, waar hij verliefd wordt op de bergen.
Het zijn heerlijke, zoete, zomerse, nostalgische films die me door het aangrijpende einde van Le Château de ma Mère telkens weer emotioneel midscheeps treffen.
MY DINNER WITH ANDRE (Louis Malle – 1981)
Ik hou – dat blijkt uit dit lijstje – het meest van auteursfilms waarin het gesprek en de verhouding tussen personages centraal staan.
Vandaar ook mijn bewondering voor de films van Richard Linklater (Waking Life, Before Sunrise, Boyhood), Noach Baumbach (The Meyerowitz Stories (aanbevolen!), of films als Shadowlands (ook één van mijn lievelingsfilms!) en The Perks of Being a Wallflower (dito).
De film My Dinner with Andre is exact wat de titel aangeeft: je bent bijna 2 uur lang getuige van het gesprek tijdens een etentje tussen Andre Gregory en Wallace Shawn. Meer niet. Maar ook niet minder. Geen plot of ontwikkeling of conclusie. Louter een diepgaand, soms ook komisch gesprek vol filosofische bespiegelingen en kleinmenselijke trekjes. Unieke cinema die voor mijn eigen werk een cruciale inspiratie en referentie blijft.
