Origineel of baanbrekend is Juniper, Matthew J. Saville’s langspeelfilmdebuut, geenszins. Hoeveel films er al gemaakt zijn over beroerde familierelaties, is niet te inventariseren. Wat de Nieuw-Zeelandse filmmaker bezielde om in Juniper dit sleets onderwerp nogmaals cinematografisch onder de loep te houden, is niet onmiddellijk duidelijk tot je zijn film hebt gezien want – totaal onverwacht – blijkt het een perfect gedoseerd sentimenteel en heel gevoelig kleinood te zijn dat niemand onberoerd zal laten.
De 17-jarige Sam is rebels, wars en depressief. Hij heeft zelfs suïcidale intenties. Oké, tieners kijken sowieso aan tegen een berg problemen, maar als je op zo’n jonge leeftijd ook nog je moeder hebt verloren ten gevolge van een auto-ongeluk, wordt het er natuurlijk niet makkelijker op. Bij zijn vader vindt Sam niet de steun die hij nodig heeft. Integendeel stuurt die hem naar een kostschool.
Tot op een dag dat hij Sam terughaalt naar huis met de bedoeling om zijn grootmoeder Ruth, die hij helemaal niet kent, bij te staan in haar fysieke recuperatieperiode. Ruth is ziek, immobiel, hulpbehoevend en blijkt bovendien een stekelige oude vrouw te zijn. Ruth mijmert over haar bruisende verleden als oorlogsfotografe en probeert de herinneringen door te spoelen met liters gin per dag. Logisch dat Sam het niet zo heeft voor zijn oma. Dit ongenoegen blijkt prompt wederzijds. Wanneer Ruth door haar onhebbelijke houding de thuiszorgverpleegster wegjaagt en de vader voor een tijdje wegtrekt, moeten de twee antipoden met elkaar verder en zich uiteindelijk willoos bij elkaar neerleggen.
Ondanks het conventionele verhaal stoten beide personages elkaar aanvankelijk af, maar naarmate de plot fijnzinnig vordert, ondergaan ze een transformatie. Ze leren elkaar beter kennen om uiteindelijk respect en appreciatie voor elkaar te hebben.
Toegegeven déjà vu, maar Saville slaagt er door enerzijds precieze karakterisering van de personages en anderzijds een rake sfeerschepping, subtiele dialogen, beheerste schematische dramaturgie en talrijke humane scènes, de kijker vlot mee te nemen op de emotionele reis die de personages doormaken.
Uiteraard valt en staat alles bij de twee hoofdacteurs die het volle anderhalf uur in beeld zijn. Charlotte Rampling in de rol van de bittere alcoholiste Ruth, bewijst nogmaals met bravoure dat ze een van de meest getalenteerde en imponerende actrices is van haar generatie. Haar minachtende blikken, nijdige mimiek en puntige opmerkingen snijden tot de kern. De imponerende manier waarop ze haar personage dat niet eens zelfstandig uit de stoel kan komen, karakter geeft, is ontzagwekkend.
De jonge George Ferrier doet absoluut niet onder voor filmlegende Rampling als de geïrriteerde tiener Sam. Hun opmerkelijk samenspel roept bij momenten zelfs herinneringen op aan Hal Ashby’s ijzersterke zwarte komedie Harold & Maude uit 1971 met de Oscar-winnende doch wijlen Ruth Gorden en geinige Bud Cort, in de markante hoofdrollen.
De fijnzinnige humor, de voelbare empathie en Martyn Williams’ voortreffelijk camerawerk dat afwisselt tussen close-ups van de twee hoofdpersonen en dromerige Nieuw-Zeelandse landschappen, dragen zeker een steentje bij tot dit heel fijn geobserveerd en emotioneel teder, maar wat klassiek, karakterportret vol delicaat aangereikte levenswijsheden. Juniper is een aaibare sociale-relationele-psychologische pas de deux die zelfs ongenadige haarklovers zal ontroeren.
PS: mocht je vragen hebben over de betekenis van de titel, dan geven we enkel prijs dat het volgens de woordenboeken ‘jeneverbes’ betekent, maar in deze gelaagde prent krijgt deze botanical uiteraard een verfijndere betekenis. Wat precies, kan je enkel ontdekken in de film uiteraard.
GENRE: drama
JAAR: 2021
REGISSEUR: Matthew J. Saville
CAST: Charlotte Rampling, George Ferrier, Marton Csokas, Edith Poor
LAND: Nieuw-Zeeland
