John Kramer is dood, zijn laatste spelletje is gespeeld en het is afgelopen met de nachtmerrie. Of dat hoopt toch iedereen. Iedereen zou nu graag verdergaan en zich richten op minder vreselijke dingen. Maar dat geldt niet voor één FBI-agent. Ondanks zijn recente betrokkenheid bij de zaak heeft de Jigsaw Killer hem al heel wat leed bezorgd en het gevoel dat dit toch nog niet gedaan is, houdt hem vast.
De overtuiging heerst bij hem namelijk dat Jigsaw niet één maar meerdere leerlingen had. Amanda Young was niet zijn enige leerling die nu nog actief was. Wel, dat zou verklaren waarom er momenteel vijf mensen zijn wakker geworden in een donkere kamer om ook eens te bewijzen dat ze het leven waard zijn. Als ze willen overleven, zullen ze moeten uitzoeken wat de regels zijn en vooral niet naar hun instinct luisteren. Jigsaw mag dan misschien dood, zijn erfenis is nog lang niet verdeeld.
Deel 5 ondertussen al, we zijn net aan de helft en de tandwielen brengen de machine weer in beweging. Saw V pikt de draad perfect op waar die was gebleven na Saw III en Saw IV en begint snel weer enkele vragen op te lossen. Natuurlijk betekent deze film ook een verdere uitwerking van de wereld van deze seriemoordenaarsserie. Het verhaal van dit vijfde deel kan eigenlijk weer in twee delen worden opgedeeld. Aan de ene kant hebben we het onderzoek van een FBI-agent die meer en meer begint te vermoeden dat John Kramer niet alleen op de steun van Amanda Young kon rekenen maar ook nog minstens één andere leerling had om op terug te vallen en aan de andere kant hebben we onze vijf testsubjecten die een gevaarlijk lesje in overleven krijgen.
Van de twee is het onderzoek naar de leerling wel de interessantste verhaallijn en daarom gaan we die eerst eens even toelichten. Die leerling kennen we uiteraard ondertussen al door zijn introductie in vorige delen. Net doordat we die informatie al hebben en er dus geen groot mysterie meer kan worden opgehangen rond zijn identiteit, stelt dit de film in staat om al meteen naar de volgende stap te gaan. Het beantwoorden van de vraag: hoe is deze figuur betrokken geraakt met de spelletjes van John Kramer?
Net zoals in de vorige film krijgen we weer heel wat expositie door middel van flashbacks en de focus ligt dit niet zozeer op John Kramer zelf, maar op hoe zijn relatie met deze tweede leerling tot stand is gekomen. Ze tonen heel wat van de geschiedenis van de franchise maar ook heel wat van de filosofie en de ideeën van John Kramer. Fascinerend hierbij is vooral hoe ze echt vasthouden aan het idee dat wat ze doen, voor het goede is. Dit is niets wat John zo maar zegt om zijn geweten te sussen. Hij gelooft dit echt.
Met zijn tweede leerling doen ze trouwens ook mooie dingen in deze film. Zijn motivatie is helder en ergens voel je ook wel medelijden met hem. Hij mag dan uiteindelijk vrijwillig kiezen om John’s student te worden, het pad ernaartoe is weer één van tragedie. Het kat-en-muisspel dat ontstaat tussen de FBI-agent en deze nieuwe leerling, wat het kaderwerk vormt voor deze flashbacks, was dan ook spannend, zij het een beetje voorspelbaarder als je de toekomst van de reeks in acht neemt. Je weet, hoe dit ook eindigt, het zal niet het einde zijn.
Wel doet de duidelijke bevestiging dat John Kramer actief nieuwe leerlingen aan het rekruteren was en het dus niet beperkt bleef bij Amanda Young je volledig anders kijken naar de franchise. Via de flashbacks leren we bijvoorbeeld hoe onze nieuwe leerling betrokken was bij enkele cruciale momenten in de reeks en zijn leertijd bij John roept ook een andere vraag op: Welke testsubjecten zouden er zo nog kunnen geweest zijn die John overwoog onder zijn vleugels te nemen (als ze geslaagd waren in hun test)?
Maar ook het B-plot is tof. Het spel dat gespeeld moet worden is spannend, maar het gif zit hem hier toch vooral in de staart. De clou van dit spel behoort bij de beste van de reeks. Maar voor die clou duidelijk zal worden, zal er naar goede gewoonte ook natuurlijk weer wat bloed zijn gevloeid. Je weet dat je een sterk, macabere start hebt gemaakt als je opener niet alleen genomineerd werd, maar ook nog eens de winnaar was van de prijs “Most Memorable Mutilation” op Scream Awards 2009, ondanks de sterke concurrentie dat jaar.
De praktische effecten die voor deze vallen gebruikt worden, blijven natuurlijk ook een plaatje om naar te kijken. Zoals steeds werken alle vallen echt (soort van) en dat levert deze film zelfs de misschien dubieuze eer op van meest gevaarlijke val om te filmen. Met water werken is altijd een risico en in dit geval was er echt een groot en reëel gevaar voor de acteur in kwestie. Respect voor hem dat hij daarmee heeft ingestemd want door de aard van de scène konden ze ook niet met een stuntman werken (die hiervoor beter geoefend zou kunnen zijn) dus hij moest het allemaal zelf doen! Nee, de moorden in deze films blijven indrukwekkend (en jammer genoeg soms het enige waarvoor ze nog echt herinnerd worden) en stellen eigenlijk nooit echt teleur.
Dit is trouwens ook de eerste Saw film waarin Darren Lynn Bousman niet langer in de regiestoel zat en hoewel zijn shaky-camstijl niet meteen gemist werd, is zijn vlotte transities ook weg en dat is eigenlijk wel jammer. Maar dit is natuurlijk niet het grootste of voornaamste probleem waarmee deze film worstelt. Zo is er het karakter van de FBI-agent, de persoon die we voor een groot deel van de film zullen volgen. Deze persoon heeft zeker wel goede bedoelingen en is er eigenlijk enkel opgebrand om een monster te vangen, maar het toont wel weer eens aan dat goed zijn en aangenaam zijn niet noodzakelijk hand in hand gaan.
Er is een zekere vooringenomenheid in het personage en de conclusies die getrokken worden zijn een beetje voorbarig alles in beschouwing genomen. Maar nog meer is de onbereidheid om uit fouten te leren. Nog zo’n oud zeer in deze franchise. Een andere vergissing van vorige delen die ze beter onder het stof hadden laten zitten, is het concept van de niet-ontsnapbare vallen. Het doet afbreuk aan de formule van de franchise. Maar goed, hier weten ze zelfs aan dit mindere concept tot twee maal een toffe draai te geven.
Een laatste minpuntje en dat is eigenlijk uniek voor dit 5de deel in de franchise, is dat er haast geen connectie is tussen het A-plot en het B-plot. In elk ander deel van de reeks is er een duidelijk en niet zelden direct verband tussen de main game met personages uit het B-plot of zijn de participanten rechtstreekse bekenden voor de Jigsaw Killer. De Fatal Five (zoals de spelers hier gedubt zijn door de fanbase) hebben dan wel een onderlinge link om getest te worden, de link tussen hun game en de rest van het plot is op z’n best een gedeelde thematiek, wat ook maar op het einde echt tot uiting komt en waardoor je dus het gevoel hebt dat je naar twee verhalen aan het kijken bent, meer dan een coherent geheel.
Het doorgeven van de fakkel is altijd een gevaarlijke onderneming en hier telt het dubbel: we hebben de overdracht van de Jigsaw-mantel naar een leerling en we hebben achter de camera een regisseurswissel, maar beide verlopen best vlekkeloos. De nieuwe leerling, die in die hoedanigheid officieel aan ons werd voorgesteld op het einde van vorige film, is de perfecte kandidaat om John Kramer op te volgen en door de manier waarop hij wordt voorgesteld in deze film en hoe hij zijn geschiedenis in deze wereld eruitziet, is tof.
Saw V’s main game zit ook weer geweldig in één en zal zeker door fans van de franchise met appreciatie onthaald worden, maar mist als enige in de reeks wel een connectie met het tweede plot van de film. Dat is wel een minpunt. Nu, de liefhebbers van alles wat bloed en vivisectie is, worden echter dan wel weer ten volle op hun wenken bediend. Het was moeilijk om een meer macabere opener te hebben dan in Saw IV maar het was een uitdaging die Saw V met vol enthousiasme en toch enig succes heeft opgenomen. Dankzij de praktische effecten voor alle gruwelijkheden blijven die trouwens nog steeds diepe indrukken achterlatend. Het werk dat alleen al in de testen gestoken is, de mechaniek en het nepbloed; daar kan menig Hollywood toch een puntje aanzuigen.
Het is een leuke aflevering in de Saw saga met maar een paar hiaten. Naast de zwakkere dan gewoonlijk connectie tussen plot A en plot B, blijven bijvoorbeeld ook de niet-ontsnapbare vallen een zwaktebod, hoe goed ze het willen verpakken. Ook is de protagonist in deze film niet zo’n fijn persoon. Een geweldige speler met meer overlevingskracht dan zelfs Jigsaw zou hebben verwacht maar ook ergens wel een eikel en makkelijk bespeelbaar. Maar je moet van soorten hebben en als je fan bent van de franchise, zal deze je ook wel bekoren.
GENRE: HORROR, THRILLER
JAAR: 2008
REGISSEUR: David Hackl
CAST: Scott Patterson, Costas Mandylor, Tobin Bell, Betsy Russell
LAND: Verenigde Staten
