Filmmaker Michael Van Ostade begon zijn professionele carrière in 2010 als één van de oprichters van School is Cool. Na het winnen van de Humo Rock Rally merkte hij dat hij meer plezier haalde uit het maken van de videoclips dan op het podium te staan. Hij verliet de groep en begon zijn filmparkoers op Sint Lukas in Brussel. In zijn eerste jaar won hij de Jessica-Award voor meest beloftevolle student, zijn bachelorfilm Nigredo en won de VAF Wildcard in 2012. In 2013 viel zijn masterfilm Songs from the Outside internationaal in de prijzen en ontwikkelde hij verder zijn eigen stem door het uitvoerig gebruik van practical effects en absurde humor in videoclips voor YAWNS, Gepetto & the Whales en Team William.
In 2015 begon hij de ontwikkeling van zijn eerste langspeler, De Gebroeders Schimm. Helaas wasde ontwikkeling van een spokenfilm in Vlaanderen niet zo evident, dus moest hij noodgedwongen een commercieel project aanpakken. Hij verontschuldigt zich uitvoerig voor Baba Yega De Movie en belooft het nooit meer te zullen doen, maar als het helpt, kon hij er wel zo zijn eerste mini-appartementje mee veroorloven. In 2021 kwam De Gebroeders Schimm uit, positief onthaald door de pers, maar het publiek liet door Covid op zich wachten. Intussen is de film aan 5 landen verkocht, inclusief Amerika, waar de film een groter succes kent dan zijn beperkte release in Vlaanderen. De film kwam overigens op Halloween 2023 in Nederland in meer dan 60 zalen uit. Nu is hij bezig met de ontwikkeling van zijn eigen videogame (Surreal Estate) die onlangs fondsen bij het VAF vond. Hij is ook terug in de audiovisuele wereld gesprongen waar hij bezig is aan 3 fictiereeksen (waarvan 1 elk moment opgepikt zal worden) en een langspeelproject.
Michael : “ Toen ik de vraag kreeg naar een top 5 dacht ik het wat anders aan te pakken. In plaats van de typerende filmhelden en hun magnum opus (met steeds wederkerende namen) dacht ik wat persoonlijke helden in het daglicht te brengen samen met de videoclips die ze hadden geregisseerd, soms zelfs ver voor ze aan een langspeelcarrière aan waren beland. Ikzelf heb ook enorm veel genoten van mijn musicvideo-periode, eentje waar je als filmmaker kan experimenteren, je stem vinden, maar het is vooral ook het perfecte excuus om iets te maken zonder dat daar grote budgetten mee gemoeid zijn of zenders/klanten/producers die ook hun vingers in de pap willen steken. Daarom hier, een persoonlijke top 5 videoclips met bijhorende (film)regisseur.
UNKLE – RABBIT IN YOUR HEADLIGHTS (Jonathan Glazer)
We starten meteen sterk met ééntje van Jonathan Glazer (dit jaar Oscar-genomineerd voor beste film met The Zone of Interest). De spookachtige melodie van Thom Yorke wordt bijgestaan door het diëtetische geluid van een zeer sterke Denis Lavant (ook wel bekend uit het werk van Leos Carax) die tegen zichzelf praat in een psychotische waanzin, terwijl hij in een tunnel omvergereden wordt door voorbijgangers. De climax is er eentje voor de geschiedenisboeken (of internet-filmblogs) en moet je zelf zien om te geloven. Ik was 12 toen ik dit voor het eerst zag en het opende een wereld van cinematic narrative driven muziekvideos, waar het visuele een essentiële rol krijgt in het verhalend karakter van de muziek.
BEASTIE BOYS – SABOTAGE (Spike Jonze)
Voor Jonze (Being John Malkovich, Adaptation, Her) zijn weg vond naar het witte doek maakte hij skatevideo’s, werkte hij mee aan MTV’s Jackass en regisseerde hij low-budget videoclips. Iedereen die opgroeide in de 90s zal vast zijn clip met een dansende Christopher Walken voor Fat Boy Slim’s Weapon of Choice wel hebben gezien, dus kies ik wederom eentje uit mijn jeugd, Sabotage. Het concept “uren naar MTV kijken om dan te hopen dat één van je favoriete nummers op kwam om dan op de aangesloten cassette tapedeck op record te duwen om dan dat nummer te kunnen beluisteren op je walkman” kwam ten volle tot uiting bij Beastie Boys muziekvideo’s. Sabotage toont het trio terwijl ze guerillashoot-gewijs door L.A lopen in een soort parodie op 70s cop shows. Amy Poehler zei ooit: “There would be no Anchorman, no Wes Anderson, no Lonely Island, and no channel called Adult Swim if this video did not exist”. Wijze woorden.
BEACH HOUSE – WISHES (Eric Warheim)
Over Adult Swim gesproken– je ziet al een beetje een tendens vormen: ik hou van weird shit en Eric Warheim is toch wel Koning Weird Shit. Hopelijk ken je hem uit het komisch duo Tim & Eric alsook hun revolutionaire comedy show Tim & Eric Awesome Show, Great Job! (met vaste gastrollen voor John C. Reilly, Bob Odenkirk & Will Ferrell). Warheim is meester van de non-casting (street casting die nog een stapje verder gaat). In het casten van mensen die totaal niet geschikt zijn voor de camera slaagt hij er toch in een soort natuurlijke présence neer te zetten die zo grappig is, maar tegelijkertijd zo oprecht. Daarom kies ik voor Wishes van Beach House. Hoewel zijn clip voor Tabacco’s Streaker ook echt een instant klassieker is: een first-person nachtmerrie is in de wereld van occulte massagesalons. Wishes toont hoe hij zijn absurd kantje toch nog ziel heeft. Ja, het is lullig. Ja, dat is Ray Wise die zit te lipsyncen op de muziek, maar toch voelt het allemaal zo oprecht. Het is allemaal zo onnozel, en toch moest ik een traantje wegpinken.
DJ SNAKE, LIL JON – TURN DOWN FOR WHAT (Daniels)
Om de zoveel jaar is er zo’n film die je weer hoop geeft in cinema, dat alles goed komt, dat er nog steeds nieuwe, verrassende dingen gemaakt kunnen worden. Voor mij was dat Everything Everywhere All At Once, een kleine indieproductie van twee knotsgekke regisseurs die nooit binnen de Hollywood-lijntjes zouden kunnen kleuren. Ik ontdekte ze met het aparte, verwonderlijke Swiss Army Man, maar toen ik hun vorige werken ging opzoeken stuitte ik op dit meesterwerk. Een fucking Lil Jon-nummer. In welke wereld zou ik een Lil Jon nummer zetten in een top 5 aller tijden? Dat kan alleen als de Daniels, creatieve knutselaars die ze zijn, er iets mee te maken hebben. De clip toont aan hoe je met beperkte middelen fantastische dingen op beeld kan toveren, vaak op praktische manieren. Een aanpak naar mijn eigen hart als filmmaker. Er is niets zo heerlijk als wanneer iemand een shot ziet en ze vragen: “Hoe heb je dat in godsnaam gedaan”? Oh, dat is een stuk ducktape op een bezemsteel die op zijn beurt dan weer vastzit op een ventilator van den Aldi”. Turn Down for What zit vol met dat soort spitsvondigheden. Ontdek ze zelf, zeg dan “hoe hebben ze dat in godsnaam gedaan?” en google het antwoord. Creativiteit ten top.
MICHAEL JACKSON – THRILLER (John Landis)
Deze kon natuurlijk niet ontbreken, ook al ben ik zo iemand die het énorm moeilijk heeft met the artist te scheiden van the art (stuur uw klachtbrieven en opmerkingen naar uwmening@idgaf.be ).
Thriller was geen muziekvideo, Thriller was een evenement. Thriller made MTV. Naast het aanstekelijke nummer (incluis griezelige monoloog van Vincent Price) krijg je gewoon een kortfilm cadeau. Ik weet nog dat we de videocassette van Thriller moesten huren in de videotheek (Videoland) omdat MTV nog niet in Europa beschikbaar was, en internet bestond ook nog niet.
Even iets anders, over videotheken gesproken. Ik heb een idee voor de streamingdiensten. Stel, allezja, stel hé, je zoekt een film, maar je weet niet op welke streamingdienst die zit, of die zelfs überhaupt te streamen valt. Je geeft al 60 euro per maand uit (omgerekend 2400 Belgische Franken) aan die diensten en je vindt niet wat je zoekt. Awel. Stel. Er is zo’n winkel, een fysieke plek, waar je binnen kan wandelen en waar je dan op individuele basis zo’n film kan meenemen. Je betaalt maar één kleiner bedrag en je krijgt ook wat je effectief zocht! Bon.
Over die VHS dus. Dat was een muziekvideo die als film te huren was in de videotheek! Little Michael’s mind blown. Thriller was ook één van de ‘films’ die ik als kind veel te vroeg zag. Natuurlijk dachten mijn ouders dat het onschadelijk zou zijn. Het is Michael Jackson, dat is toch niet schadelijk voor een kind? *Awkward Pause* Het wereldje dat Landis creëerde rond het titelnummer barst van de heerlijke horrorclichés en gaan hand in hand met de fantastische, iconische choreografie van Michael Peters. Een cultuurmoment was geboren, en Landis was daar mede verantwoordelijk voor. En hij wist het, want hij en Jackson zouden nog vaak in de rechtbanken kibbelen om royalties.
BONUS
APHEX TWIN – RUBBER JOHNNY (Chris Cunningham)
Deze videokunstenaar/robotten ontwerper kon niet ontbreken uit mijn lijstje. Ook al is hij officieel geen ‘filmregisseur’ (hij maakte wel kortfilms), was hij wel de aangewezen man om de cyberpunk novelle Neuromancer van William Gibson te verfilmen, nu helaas al enkele decennia in development hell. De stijl van Cunningham is moeilijk te omschrijven, maar toch ga ik er voor : “90s video/vhs cyber post futurism brutalist nachtmerrie”. Did that catch your attention? Check dan zeker zijn werk voor Aphex Twin. Ik kan Rubber Johnny zeker aanraden. Een bevreemdende found footage muziekvideo/kortfilm waarin een tiener die lijdt aan hydrocephalus opgesloten raakt in een donkere kelder en samen met zijn chihuahua gaat raven op het nummer afx237 v7 (een remix van Cunningham zelf). Cunningham begon in de practical VFX-wereld met onder andere werk voor Alien3, Judge Dredd, en Kubrick’s A.I.. Cunningham maakt gebruik van zijn achtergrond in practical effects, typerend voor hem, en een korrelige VHS-look. Beangstigend, ongemakkelijk en toch aanstekelijk.
